Jednym z najbardziej skonfliktowanych obszarów świata jest Bliski Wschód. Po II wojnie światowej rozgorzał tam krwawy, toczący się dziesiątki lat spór między Arabami i Żydami. Zaangażował on także społeczność międzynarodową. Geneza Od XII w. w Kanaanie (krainie na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego) sąsiadowali Hebrajczycy i Filistyni, często tocząc wojny. W VI w. ludność hebrajską w większości uprowadzono do niewoli (większość stworzyła diasporę w Mezopotamii, a w I/II w. w Europie; w Kanaanie pozostała mniejszość narodu). Z kolei Filistyni zostali w VII w. podbici przez Arabów, przejmując ich religię, język i kulturę – dziś ten lud nazywa się „Palestyńczykami”. Współistnienie na jednym terenie różnych narodów i religii trwało przez wieki. Ewentualne konflikty tłumili kolejni panowie Bliskiego Wschodu – od XVI do XX w. Turcy. Po I wojnie światowej posiadłości Turcji zostały przejęte jako tzw. terytoria mandatowe przez mocarstwa zwycięskie (Palestyna – przez Wielką Brytanię). Główne miasto Palestyny, Jerozolima, jest uważana za święte miejsce przez 3 religie: judaizm, chrześcijaństwo i islam. 1917 deklaracja Arthura Balfoura – brytyjska zgoda na żydowską siedzibę narodową w Palestynie (skutki: osadnictwo żydowskie w Palestynie, powstanie oddziałów zbrojnych Arabów i Żydów walczących ze sobą i z Brytyjczykami) XI 1947 rezolucja ONZ o podziale Palestyny na państwo żydowskie i państwo arabskie (przeplatające się granice, niezadowolenie Arabów z samego faktu zgody na państwo żydowskie w Palestynie) Plan ONZ przewidywał, że oba państwa składałyby się z kilku przemieszanych stref, co samo w sobie powodowałoby konflikty. Jerozolima miała być pod nadzorem międzynarodowym. V 1948 powstanie Państwa Izrael Ciekawostka: W czasie II wojny światowej przez Palestynę przechodziło Wojsko Polskie („armia Andersa”) ewakuowane z ZSRR. Generał Władysław Anders rozkazał żandarmerii wojskowej nie uznawać wstępowania do żydowskich oddziałów samoobrony (tzw. Hagany) za dezercję. Dzięki temu wielu polskich żołnierzy żydowskiego pochodzenia zostało w Palestynie, a po utworzeniu żydowskiego państwa zasiliło jego armię – Siły Obronne Izraela. W pierwszym okresie istnienia Państwa Izrael większość jego polityków i oficerów posługiwała się swobodnie językiem polskim, a nawet używano go w czasie wojen z Arabami w łączności wojskowej. Przebieg konfliktu I wojna izraelsko-arabska (1948-1949) – próba zlikwidowania nowo powstałego Państwa Izrael przez koalicję państw arabskich – skutki: porażka Arabów (Izrael utrzymał się i powiększył granice); podział Jerozolimy, masowe uchodźstwo Palestyńczyków i imigracja Żydów Po pierwszej wojnie izraelsko-arabskiej ustalił się przedmiot konfliktu – geneza kolejnych wojen: – Izrael: dążenie do istnienia niepodległego, zwartego terytorialnie państwa żydowskiego ze stolicą w Jerozolimie – Arabowie: niezgoda na istnienie Państwa Izrael, na żydowskie osadnictwo w Palestynie i na zajęcie Jerozolimy przez Żydów Kryzys sueski (1956) – atak Izraela na Egipt jako pomoc dla Wielkiej Brytanii i Francji w odzyskaniu wpływów i swobody żeglugi na Kanale Sueskim (nagle znacjonalizowanym przez rząd egipski) – skutki: sukces polityczny i militarny Izraela (odzyskanie swobody żeglugi i rozbicie armii egipskiej), choć ostatecznie Wielka Brytania i Francja utraciły wpływy w Egipcie 1964 – zał. OWP – Organizacja Wyzwolenia Palestyny – cel: wyzwolenie Palestyny spod okupacji izraelskiej, reprezentowanie Palestyńczyków na arenie międzynarodowej – przywódca: Jaser Arafat – działalność: ataki na Izrael z terenów sąsiednich państw (ostrzał, wypady dywersyjne, porwania i zabójstwa), protesty ludności na terenach okupowanych – od 1968 międzynarodowy terroryzm (porwania izraelskich samolotów) „Wojna sześciodniowa” (1967) – intensywne walki Izraela z koalicją państw arabskich (gł. Egiptu, Syrii i Jordanii) – skutki: porażka Arabów (Izrael zajął Synaj, Zachodni Brzeg, Strefę Gazy i Wzgórza Golan; osadnictwo żydowskie na tych terenach) Ciekawostka: Wojna sześciodniowa była wykorzystana przez komunistyczną propagandę PRL w czasie „Marca 1968” (ZSRR sprzyjał Arabom, więc Żydom polskim zarzucono popieranie wrogów). „Wojna na wyczerpanie” (1967-1970) – próba odzyskania półwyspu Synaj przez Egipt nękającymi atakami na Izraelczyków w rejonie Kanału Sueskiego – skutki: porażka Arabów, zaangażowanie ZSRR (pomoc dla Egiptu) i USA (pomoc dla Izraela) Wojna Jom Kippur (1973) – próba odzyskania półwyspu Synaj przez Egipt – nagły atak w żydowskie święto Jom Kippur – skutki: porażka Arabów (rozejm pod kontrolą ONZ), nasilenie wzajemnych ataków OWP i Izraela 1978 porozumienia z Camp David (mediacja USA): Izrael zwrócił Synaj, Egipt uwolnił żeglugę na Kanale Sueskim Wojna libańska (1982-1985) – interwencja Izraela w krwawą wojnę domową w Libanie (atak na bazy OWP, oblężenie Bejrutu) – skutki: ewakuacja baz OWP do innych państw arabskich (centrala – Libia), ruina gospodarcza Libanu IX 1982 masakra cywilnych uchodźców palestyńskich w obozach Szabra i Szatila w Libanie (przez chrześcijańską milicję za zgodą armii izraelskiej) – potępienie opinii międzynarodowej dla Izraela i Libanu, sympatia dla Palestyńczyków Intifada kamieni (1987) – palestyńskie powstanie przeciwko okupacji Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu (strajki, demonstracje, ataki na izraelskich żołnierzy) – skutki: zainteresowanie opinii międzynarodowej, zjednoczenie Palestyńczyków wokół wizji niepodległości 1988 ogłoszenie niepodległości Palestyny (brak uznania międzynarodowego) 1993 historyczne porozumienie z Oslo: wzajemne uznanie się Izraela i OWP (krytykowane jednak po obu stronach) 1994 powstanie Autonomii Palestyńskiej: – teren – osiedla arabskie na Zachodnim Brzegu Jordanu i w Strefie Gazy – Palestyńskie Władze Narodowe – prezydent z wolnych wyborów, parlament i rząd – 2013 przekształcenie Autonomii Palestyńskiej w Państwo Palestyny (uznane przez ONZ i część państw, nieuznane przez Izrael i część państw) – na terenie Autonomii nadal działają organizacje terrorystyczne atakujące izraelskie obiekty i wojsko Skutki 1) skutki polityczne – przetrwanie Państwa Izrael, powstanie Państwa Palestyny – rozwój terroryzmu międzynarodowego (wprowadzenie porwań cywilnych samolotów, ataków bombowych itd. jako środka walki politycznej) – organizacja i rozwój izraelskiej armii (Sił Obronnych Izraela) i służb specjalnych (wywiad – Mosad) 2) skutki społeczne – cn. 90 tys. zabitych w samych wojnach (w tym wiele ofiar cywilnych) – kryzys społeczny terenów objętych konfliktem (nienawiść na tle etnicznym i religijnym, cn. 750 tys. uchodźców) – czystki etniczne (uchodźstwo Palestyńczyków, żydowskie osadnictwo na terenach okupowanych) – atmosfera strachu, zmilitaryzowanie społeczeństwa Izraela 3) skutki gospodarcze – wieloletni kryzys gospodarczy na ziemiach zamieszkanych przez Palestyńczyków – ruina gospodarcza Libanu – rozwój przemysłu zbrojeniowego Izraela Mimo utworzenia państwa palestyńskiego konflikt nadal trwa. [podstawa programowa dla szkoły podstawowej – Ilustracja – Współczesne terytorium Państwa Izrael i obszary okupowane przez to państwo: – Wzgórza Golan – okupowane przez Izrael, przedmiot sporu Izraela, Syrii i Libanu (pokoju strzegą obserwatorzy ONZ) – Zachodni Brzeg Jordanu – obecnie główna część Autonomii Palestyńskiej, ale nadal miejsce starć armii izraelskiej z różnymi ugrupowaniami palestyńskimi – Strefa Gazy – część Autonomii Palestyńskiej, ale pod kontrolą terrorystycznego ugrupowania Hamas. Strefa Gazy ma powierzchnię mniejszą, niż połowa przeciętnego polskiego powiatu, a jednak na tak małym terenie mieszka tylu ludzi, ilu w Warszawie. – Jerozolima – święte miejsce judaizmu, chrześcijaństwa i islamu; Izrael i Palestyna uznają ją za swoją stolicę (choć wzajemnie się temu sprzeciwiają Z północy na południe Izrael ma ok. 350 km, ale ze wschodu na zachód w najszerszym miejscu 90 km, zaś w najwęższym zaledwie kilkanaście kilometrów (dla porównania – rozpiętość Warszawy to około 30 km). Na tak małym obszarze są przemieszane tereny zamieszkane przez Palestyńczyków i Żydów, podzielonych wielowiekowym konfliktem, a główne miasto (Jerozolima) jest przedmiotem sporu.

Klasa 8. Rozdział 12. Konflikt na Bliskim Wschodzie Klasa 8. Rozdział 25. Stan wojenny Klasa 8. Rozdział 31. Integracja europejska Przejdź do strony z

Jeśli wybuchnie otwarty konflikt globalny, będzie on sumą wszystkich trwających, pulsujących i zamrożonych konfliktów na świecie. Ich liczba i wzajemna zależność mogą spowodować trudny do zatrzymania efekt domina. Podzielony islam i Żydzi Kolejną cegiełką (a raczej stosem cegiełek) są napięcia i wojny na Bliskim Wschodzie, które w razie konfliktu globalnego mogą odgrywać kluczową rolę. Nie dajmy się zwieść pozornym uspokojeniem sytuacji w Syrii. O tym konflikcie zdążyliśmy już trochę zapomnieć, także przez trwającą wojnę na Ukrainie, ale w rzeczywistości różne mocarstwa – regionalne i światowe – ciągle próbują realizować tam swoje cele. To Turcja, która nie tylko nie zaprzestała „okolicznościowych” bombardowań na kurdyjskie miejscowości na północy Syrii, ale w ostatnim czasie zaczęła otwartą ofensywę. Celem są kurdyjskie milicje, które przyczyniły się mocno do osłabienia Państwa Islamskiego, przez Turcję natomiast są traktowane jako ugrupowania terrorystyczne. Z kolei na południu Syrii regularnie dochodzi do ataków sił izraelskich na stacjonujące tam od dawna siły irańskie oraz wspierane przez Iran bojówki Hezbollahu. Dla Izraela to sprawa życia i śmierci, bo Iran pozostaje dla niego największym wrogiem na Bliskim Wschodzie, na równi z palestyńskim Hamasem, który, choć reprezentuje islam sunnicki, pozostaje w ścisłym sojuszu z szyickim Iranem. Te dwa wrogie sobie nurty w islamie połączyła wrogość do Izraela. I jest jasne, że w razie wojny światowej również tutaj wszelkie hamulce puściłyby w pierwszej kolejności. Na to trzeba nałożyć główny bliskowschodni konflikt, jaki toczy się między Arabią Saudyjską a Iranem. To te regionalne mocarstwa (konkurujące między sobą o tę pozycję) toczą de facto wojnę ze sobą na terytorium Jemenu. I nie ma wątpliwości, że otwarty konflikt globalny uruchomiłby krwawą lawinę na Bliskim Wschodzie przy otwartej wojnie między tymi krajami. Francja woli Afrykę W Polsce ten temat praktycznie nie istnieje, ale nie da się zrozumieć mapy współczesnych światowych napięć bez wiedzy o rywalizacji, jaka toczy się w Afryce, przede wszystkim w regionie Sahelu ( Senegal, Mauretania, Czad, Mali) oraz w Republice Środkowoafrykańskiej (RŚA). To w tym obszarze dokonuje się ekspansja wpływów rosyjskich, które zderzają się z interesami francuskimi. To też jeden z powodów, dla których Francja tak delikatnie traktuje Rosję w obliczu jej brutalnej agresji na Ukrainę. Paryż uznaje, że bardziej musi pilnować interesów w Afryce, dlatego nie chce za bardzo przeszkadzać Rosji w realizacji „jej” interesów w Europie, zwłaszcza że na Starym Kontynencie interesy obu krajów mocno się zazębiają. I jakby na potwierdzenie, że Sahel jest dla Francji bardzo ważny, w minionym tygodniu doszło do rozmowy telefonicznej między szefem sztabu generalnego rosyjskich sił zbrojnych gen. Walerijem Gierasimowem z odpowiednikiem francuskim, gen. Thierry Burchardem. Panowie rozmawiali o sytuacji w Sahelu (tak przynajmniej podały rosyjskie agencje). Podobny temat pojawia się zapewne w częstych rozmowach prezydentów Macrona i Putina. Francja prowadzi tam swoją „operację antyterrorystyczną”, głównie w celu ochrony inwestycji, koncernu Total, w czym mocno przeszkadza działalność rosyjskich najemników (w tym słynnej Grupy Wagnera), którzy podburzają ludność i tamtejsze siły wojskowe przeciwko Francuzom. W razie otwartej wojny światowej – również Afryka stałaby się poligonem wojny między mocarstwami. oceń artykuł

konflikty zbrojne na bliskim wschodzie i w afryce w drugiej dekadzie xxi wieku przebieg uwarunkowania implikacje katarzyna czornik miron lakomy katowice 2018

Zaloguj się Załóż konto Menu Oferta edukacyjna Szkoły językowe i uczelnie Zaloguj się Załóż konto Przejdź do listy zasobów. prowadzenie lekcji Filtry: karty pracy Poziom: VI. Polska i świat w II połowie XX wieku Zaktualizowany: 0000-00-00

konflikt na bliskim wschodzie klasa 8